Overeenkomsten V-cirkel, Enneagram en Kernkwadrant
Onbewuste drijfveren
Wat maakt dat de ene persoon conflictmijdend en de ander juist confronterend is? Waarom ben je in de omgang met de ene persoon meegaand en met de ander juist erg direct? Het antwoord ligt in de onbewuste drijfveren die verantwoordelijk zijn voor 90% van ons gedrag. Op de automatische piloot reageren we op omstandigheden en anderen zonder ons bewust te zijn van het waarom. Het gedrag kan per situatie best verschillen, maar de onbewuste motivatie erachter is steeds dezelfde. Daarom is het slim om je onbewuste drijfveren te leren kennen, want als die niet overeenkomen met het door jouw gewenste gedrag, dan is de kans groot dat goede voornemens mislukken.
V-cirkel
Om bij ieder mens de doorslaggevende psychologische drijfveren te ontdekken, kan de V-cirkel gebruikt worden. Deze basisdrijfveren cirkelen om de centrale V van de cirkel heen: Verlies. Als reactie op Verlies ontstaan dus de basisdrijfveren. Die bepalen de basis van uw enneagramtype. De V-cirkel methode kent 9 menstypes, die elk worden aangestuurd door negen verschillende drijfveren. Elk type heeft zijn persoonlijke kijk op de wereld en wordt onbewust aangestuurd door 4 V‘s:
- VERLEIDING: de psychologische ervaring die u leert door welke aannames en overtuigingen we worden aangestuurd en wat u motiveert in het leven (kernkwadrant: fixatie).
- VERMIJDING: de psychologische ervaring die u ten koste van alles wilt vermijden (kernkwadrant: allergie).
- VERDEDIGING: afweermechanisme om uit de vermijding te blijven (kernkwadrant: afweer).
- VERSLAVING: de meest onbewuste drijfveer van de persoonlijkheid waar u verslaafd aan bent (kernkwadrant: motor).
Zolang je je niet bewust bent van jouw V-cirkel blijf je gevangen in schijnbaar onveranderbaar gedrag. Op het moment dat je je eigen V-cirkel leert kennen, kun je hem doorbreken. Je begrijpt waar je beperkingen en uitdagingen liggen, je kwaliteiten en valkuilen en door welke onbewuste overtuigingen je wordt aangestuurd. Ieder enneagramtype kent zijn eigen V-cirkel.
Verlies
Eigenlijk is verlies niets meer dan het tekort dat we ervaren als onze behoeften en verlangens gefrustreerd worden. Het staat voor het tekort dat ervaren wordt als de ideaalplaatjes gefrustreerd worden doordat de realiteit daarvan blijkt af te wijken. U wilt iets hebben, bereiken of zijn en dat lukt niet.
De onderstaande drijfveren van uw type laten zien wat uw favoriete strategie is om met verlies om te gaan.
Verleiding | Vermijding | Verdediging | Verslaving | |
---|---|---|---|---|
Type 1 | perfectie | imperfectie | reactie-formatie | woede |
Type 2 | nodig zijn | behoeftigheid | onderdrukken | trots |
Type 3 | succes | falen | identificeren | bedrog |
Type 4 | echtheid | alledaagsheid | onderscheiden | afgunst |
Type 5 | kennis | afhankelijkheid | terugtrekken | hebzucht |
Type 6 | veiligheid | onzekerheid | projectie | angst |
Type 7 | plezier | pijn | rationaliseren | onmatigheid |
Type 8 | kracht | kwetsbaarheid | ontkennen | lust |
Type 9 | harmonie | conflicten | verdoven | luiheid |
Kernkwadrant
Om jezelf beter te leren kennen kun je gebruik maken van het model van het kernkwadrant en de kernkwaliteiten. Kernkwaliteiten zijn eigenschappen die tot de kern van een persoon horen. Het zijn de specifieke sterktes die iemand bij uitstek kenmerken. Iedereen heeft een aantal van deze kwaliteiten. Maar kernkwaliteiten zijn zo dominant, dat ze kunnen doorslaan en daardoor juist een valkuil worden. Bijvoorbeeld: Iemand met de kernkwaliteit behulpzaamheid kan doorslaan in bemoeizucht, flexibiliteit kan doorslaan in wispelturigheid en daadkracht in drammerigheid. Dat zijn de valkuilen. Als iemand anders doorschiet in een bepaalde kwaliteit, kan dat irritatie oproepen. In dat geval heet dat een allergie. De vervelende eigenschap van de ander verbergt echter een kwaliteit in zich, die voor degene die er allergisch voor is een belangrijk ontwikkelpunt kan zijn, de zogenaamde uitdaging.
Invloed van onbewuste drijfveren
Ieder mens heeft een reservoir aan ervaringen en emoties die niet aan de oppervlakte liggen, maar die wel een rol spelen in het leven van die persoon. Het is dit onbewuste dat onze instinctieve reacties bepaalt en ons bijvoorbeeld doet beslissen wie we aardig of aantrekkelijk vinden of juist niet, wat we wél willen en wat we juist uit de weg willen gaan. Het onbewuste is dus eigenlijk een soort overlevingsmechanisme dat onderdeel uitmaakt van onze schema’s. Een eerste indruk gaat dus vaak niet verder dan een stereotype. Vaak blijkt dat beeld later helemaal niet te kloppen. De eerste indruk van iemand is heel belangrijk, maar zeker niet allesbepalend. Als na enige tijd blijkt dat we iemand verkeerd hebben ingeschat, kunnen we onze indruk vaak wel bijschaven. Soms is dat wat moeilijker, bijvoorbeeld als we iemand in eerste instantie onbetrouwbaar of oneerlijk inschatten. Niemand is honderd procent betrouwbaar, dus al blijkt zo iemand later heel oprecht te zijn, dan nog blijven we er rekening mee houden dat hij of zij alsnog "door de mand" valt.